โปรแกรมคอมพิวเตอร์กับลิขสิทธิ์
11/Nov/2009
การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม สำหรับโปรแกรมคอมพิวเตอร์แต่ละประเภท
โปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นงานลิขสิทธิ์ประเภทหนึ่ง ซึ่งได้รับความคุ้มครองในฐานะงานวรรณกรรม ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ซึ่งกำหนดให้ความคุ้มครองเจ้าของลิขสิทธิ์เป็นผู้มีสิทธิแต่เพียงผู้เดียวที่จะกระทำการใดๆ ในงานลิขสิทธิ์ของตน ในขณะเดียวกันกฎหมายได้กำหนดข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์เพื่อต้องการให้สังคมได้ใช้ประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ เพื่อมิให้เจ้าของลิขสิทธิ์ผูกขาดงานลิขสิทธิ์ของตน ซึ่งจะเป็นการขัดขวางการพัฒนาการศึกษาและการใช้ประโยชน์โดยสาธารณชนตามสมควรอย่างเป็นธรรม
อย่างไรก็ดี นอกเหนือจากสิทธิแต่เพียงผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์และข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ที่กฎหมายได้กำหนดไว้ ผู้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์แต่ละรายมักจะกำหนดเงื่อนไขการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งผู้ใช้สามารถอ่านดูได้จากสัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิในงานโปรแกรมคอมพิวเตอร์ (Licensing Agreement) ทั้งนี้ผู้ใช้ควรอ่านสัญญาอนุญาตฯ ให้ละเอียดก่อนนำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ไปใช้หรือกระทำการใดๆ ต่อโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้น
ด้วยเหตุนี้ อนุกรรมการส่งเสริมและพัฒนาการคุ้มครองลิขสิทธิ์ซอฟต์แวร์ จึงได้จัดทำคู่มือการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรม สำหรับโปรแกรมคอมพิวเตอร์แต่ละประเภท (http://www.ipthailand.org/ipthailand/index.php?option=com_content&task=view&id=673&Itemid=232) โดยได้อธิบายถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ประเภทต่างๆ ได้แก่ โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อการจำหน่าย โปรแกรมคอมพิวเตอร์แบบใช้ได้เสรี โปรแกรมคอมพิวเตอร์แบบรหัสเปิด โปรแกรม-คอมพิวเตอร์สาธารณะ โปรแกรมคอมพิวเตอร์แบบทดลองใช้ และ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ประเภทอื่นๆ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจถึงลักษณะของโปรแกรมคอมพิวเตอร์แต่ละประเภทรวมถึงสิทธิในการใช้งานโปรแกรมคอมพิวเตอร์ อันจะเป็นการลดความเสี่ยงจากการละเมิดลิขสิทธิ์
ลิขสิทธิ์คุ้มครองโดยอัติโนมัติ :: ไม่ต้องจดทะเบียน, ไม่ต้องโฆษณาก่อน, ไม่ต้องบันทึกลงสื่อใดๆ อายุการคุ้มครองโปรแกรมคอมพิวเตอร์ การโฆษณา ไม่ได้หมายถึงการโฆษณาผ่านทางโทรทัศน์อย่างที่เข้าใจกัน แต่เป็นการทำสำเนาแจกจ่าย หรือให้ปรากฎต่อสาธารชน ในจำนวนที่พอสมควร) เจ้าของลิขสิทธิ์ การละเมิดลิขสิทธิ์และบทลงโทษ บทลงโทษ : ปรับ 20,000 – 200,000 บาท เพื่อการค้า จำ 6 เดือน – 4 ปี ปรับ 100,000 – 800,00 บาท 2. ละเมิดโดยอ้อม : การกระทำแก่งานเพื่อหากำไร โดยผู้กระทำรู้หรือมีเหตุอันควรรู้ว่างานนั้นเป็นงานละเมิด บทลงโทษ : ปรับ 10,000 – 100,000 บาท เพื่อการค้า จำ 3 เดือน – 2 ปี ปรับ 50,000 – 400,00 บาท ข้ออันนิษฐานความรับผิดชอบ ลักษณะการละเมิดลิขสิทธิ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่พบบ่อย ปัญหาการละเมิดโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในองค์กร |